Sram od letenja

Sram od letenja avionom je novi izraz koji je zauzeo vazno mjesto u skandinavskim jezicima. Ovom pojavom su najvise pogodjeni Svedjani koji su se poceli stidjeti leta avionom da se stid poceo mjeriti procentima pada prodaje avionskih karata. Danci i Norvezani jos uglavnom pricaju o tome koliko avioni ugrozavaju klimu, ali istovremeno lete, a sudeci po prognozama koje istice SAS, sram od letenja ce uskoro zahvatiti i ostale skandinavske zemlje.

Svedjani su kao nacija ozbiljno zabrinuti za klimu, pocev od svedske mlade klima-ambasadorice Grete Thunberg koju danas poznaje cijeli svijet i koja svojim britkim i direktnim govorima inspirise mlade ljude sirom planete i koje se mnogi odrasli trebaju stidjeti, narocito politicari koji snose veliku odgovornost kada je klima u pitanju.

Flygskam

Svedjani vole putovati i lete sedam puta vise nego sto prosjecno leti stanovnik na zemlji, ali se ne ponose ovom statistikom koju u medijima nazivaju “idiotskim zivotnim stilom prekomjernog letenja”, te su uveli novu rijec tzv. “flygskam” koja ce vjerovatno ove godine biti proglasena za rijec godine u Svedskoj.

Svedska je u poredjenju s Danskom velika zemlja sa dugim geografskim rastojanjima. Tako je na primjer potrebno provesti dosta vremena u autu da bi se stiglo od Malmo do Stokholma. Ranije su velika rastojanja jednostavno rjesavana letovima avionom, danas se mnogo ljudi odlucuje putovati vozom, a osim unutar drzave mnogi su poceli uzimati voz i za neke evropske destinacije, posebno ljudi koji zbog sluzbenih putovanja cesto odlaze u druge evropske gradove.

Facebook grupa koja se bavi razmjenom savjeta za novi nacin putovanja je narasla na desetine hiljada clanova, a svedska zeljeznica biljezi porast putnika. Ranije je zeljeznica ukidala neke vozne linije, jer nisu bile isplative, sada je situacija gotovo obrnuta, a narocito postaju popularni nocni vozovi.

U prva cetiri mjeseca ove godine u Svedskoj je letjelo 378 000 putnika manje u odnosu na proslu godinu, a iako to procentualno iznosi manje od 5 %, od velikog je znacaja za klimu. Smanjenje broja putnika pored srama od letenja objasnjava se i time da je od 1. aprila uveden porez na letove, te su cijene avionskih karata poskupile od 60 – 400 svedskih kruna po osobi u zavisnosti od duzine leta i zadnje destinacije.

Treba li da se stidimo putovanja avionom ili da putujemo odgovorno, pitanje je koje se cesto ovih dana postavlja u skandinavskim medijima.

Da li bi sljedece putovanje na odmor trebalo biti na nekoj destinaciji do koje se moze stici vozom?

Jedna danska putnicka agencija je zauzela ozbiljan stav u debati o klimi i vec za jesen najavila putovanje vozom kroz najljepse predijele Evrope sve do Svajcarske.